Blokzincir ekosisteminin en önemli yapı taşlarından biri olan tokenizasyon pek çok mevcut sektörde yeni iş modelleri oluşturulmasını mümkün kılıyor. Tokenlar ve tokenizasyon, sanattan lojistiğe, emlak sektöründen sigortacılığa birçok sektörde değişim yaratma potansiyeline sahiptir. Tokenizasyon uygulamaları, yatırım araçlarını çeşitlendirerek yatırımcılara portföylerini yeni varlıklar dahil etmek suretiyle genişletme imkânı sunuyor.
NFT’lerin ise tokenlar içinde ayrı ve özel bir yeri vardır. Blokzincirinin sahip olduğu erişilebilirlik, şeffaflık, maliyetlerin azalması gibi özellikler sayesinde finansal ürün ve hizmet yelpazesi de genişliyor, pek çok NFT platformunda sanatçıların çalışmaları koleksiyonerler ve kullanıcılar ile buluşuyor. Bu platformlarda dijital cüzdanlar ile NFT ve diğer dijital varlıkların değiş tokuşu gerçekleştirilebiliyor.
2021 yılının başında Mike Winkelmann isimli, “Beeple” takma isimli bir sanatçının “Everydays: First 5000 Days” isimli dijital sanat eserini 69 milyon dolara sattığının haberi tüm dünya gündemine bomba gibi düşmüştü. Bu satışın üzerinden neredeyse iki yıl geçti. Arada geçen bu sürede, birçok dijital sanatçı eserlerini NFT’ye dönüştürerek sattı. Tweet’ler, gif’ler, basket atış anları, Bored Ape Yacht Club ve daha niceleri gibi örnekler bunu takip etti. NFT’ler oyun piyasasında da önemli bir pay elde etti. Farklı sektörleri hedef alan pek çok NFT platformu ve pazaryerleri oluştu. Aynı zamanda, 2021 yılının sonlarına doğru Facebook ismini Meta olarak değiştirdi ve Metaverse kavramı hayatımıza girdi. NFT’ler metaverse’de de kendilerine sağlam bir yer edindi. Zira, metaverse’deki arsalar, avatarlar ve bu avatarların eşyaları üzerindeki hak sahipliği NFT kullanılarak belirleniyor.
“Arkhemist” de dijital varlıkların oluşturulduğu, dijital varlıklardan kripto para kazanılabildiği, bu dijital varlıkların kişilere ait dijital kimlikleri ile kayıt altına alınarak güvende tutulduğu, dijital kimliklerinin oluşturulmasında da gerçek kimliklerin kullanıldığı güvenilir ve kolay kullanılır blok zincir tabanlı bir platformudur. Bu platformda kullanıcılar metin, fotoğraf ve video içeriklerini NFT’ye dönüştürerek koleksiyonerlere, ilgililere sunabilir. Yeni nesil dijital varlıkların oluşturulmasını, alınıp satılmasını, finansal bir enstrüman olarak kullanılmasını sağlayacak bir portal olan Arkhemist, dijital varlıkların akışını sağlayan bir pazar yeri olarak ifade edilebilir.
Dijital içerikler elektronik ortamda sınırsız olarak çoğaltılabilir, kopyalanabilir ve dağıtılabilir. Bu nedenle dijital içeriklerde orijinalliğin tespiti çok güçtür. NFT’ler dijital içeriklerde orijinalliğin tespitini sağlıyor. Mesela Mike Winkelmann tarafından oluşturulan dijital eserin bir kopyasını kendi bilgisayarınıza indirebilir, cep telefonunuzda arka plan olarak ayarlayabilir veya çıktısını alarak evinizde bir duvara asabilirsiniz. Fakat bu eserin orijinali, ilk ve eşsiz versiyonu Singapur’da bir kişinin dijital cüzdanında bulunuyor.
NFT’lerin dijital sanat koleksiyonerliğine yeni bir boyut getirdiğine şüphe yok. Ancak NFT’lerin kullanım alanlarını sadece dijital sanat veya koleksiyon ürünleriyle sınırlı olarak düşünmemeliyiz. Bunun dışında gerçek dünyadaki varlıkların, örneğin bir evin de NFT’ye dönüştürülmesi mümkün.
NFT’lerin teminat aracı olarak kullanılmasının da pek çok avantajı olabilir. Mesela likiditeye sahip olmayan ve yüksek değerli varlıklar da tokenize edilerek parçalar halinde NFT’lere yatırıma açılabilir. Yeni nesil dijital varlık pazar yeri Arkhemist’i diğer platformlardan ayıran en önemli özelliği kripto para kredisi sistemidir. Kullanıcılar platformda NFT’lerini teminat göstererek kripto para alabilir. Daha sonra aldıkları kripto parayı geri ödeyerek NFT’lerini kolayca geri alabilir. Dijital varlık yatırımı konusunda oldukça yenilikçi bir bakış açısı sunan platform kullanıcılara kripto para ve diğer dijital varlıklar üzerinden yüksek kazanç sağlama olanağı sunar.
Dünyadaki diğer bir eğilim ise elektronik ticaret belgelerinin (konişmento gibi) blokzincirinde saklanması ve devredilmesi yönündedir. NFT’ler burada da önemli bir yol oynayabilir ve uluslararası ticaretin bir parçası haline gelebilir.
Tokenların nasıl kategorize edileceği konusunda dünyada yeknesak bir anlayış bulunmamaktadır. Bununla birlikte tokenlar genellikle sahip oldukları ekonomik işlev ve fonksiyonlarına göre hizmet tokenları (“utility token”), ödeme tokenları (“payment token”) veya menkul kıymet tokenları (“security token”) olarak üçlü bir ayrıma tabi tutulmaktadır.
Tokenların kategorize edilmesinde yararlanılan bir diğer kıstas, “mislilik”tir. NFT’leri diğer tokenlardan ayıran özellik, NFT kelimesinin içinde geçen “non-fungible” kelimesinde gizlidir. Bu kelime Türkçe’ye ikame edilemez, eşi benzeri olmayan, misli olmayan olarak çevrilebilir. Bazıları NFT’leri “değiştirilemez token” olarak da nitelendirmektedir.
Misli olan, yani “fungible” tokenlardan farklı olarak NFT’ler benzersiz bir token kimliğine (tokenID) sahiptir. Örneğin 1 Bitcoin her zaman 1 Bitcoin’e eşittir. Ayrıca Bitcoin daha küçük parçalara (satoshi) ayrılabilir yani bölünebilir. Oysa bir NFT’nin başka bir NFT ile aynı olması mümkün değildir. Bölünmesi söz konusu olamaz. O token kimliğine sahip sadece tek bir NFT olabilir. NFT’ler varlıklar üzerindeki hak sahipliğini kanıtlamak açısından önemli bir role sahiptir.
NFT’ler finans, sağlık, sigorta ve dijital kimlik gibi alanlarda kişilerin doğrudan doğruya, daha az maliyetle ve güvenilir işlemler yapmasını sağlayan bir teknoloji olarak, yeni nesil yatırım potansiyelleri açısından değerlendirilmelidir. Hukuki yaklaşım ve tanımların henüz netleşmediği bir alan olması dijital varlık dünyasında birtakım gereksinimlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Belirsizlikten kaynaklanan sorunların giderilmesi için, NFT ve diğer dijital varlık platformu “Arkhemist” kullanıcılara güvenli ve işlevsel bir alan sunmaktadır.
